Hoe meer ik van Nederland ontdek, hoe meer ik ontdek dat we veel kastelen hebben. Héél veel kastelen. En de Achterhoek is geen uitzondering. De Achtkastelenroute bij Vorden bestaat al sinds 1913 en brengt fietsers langs 8 kastelen. Deze kastelenroute Vorden wordt met gele borden aangegeven. Ik heb de route een beetje aangepast. Hierdoor zie je niet 8, maar 10(!) landhuizen en kastelen in de Achterhoek tijdens een dagje fietsen.
Lees ook: mooiste kastelen in Nederland – mijn favorieten
Waar start je de kastelenroute Vorden?
Eigen (elektrische) fiets of huren vanaf Vorden of Ruurlo
Je kunt deze kastelenroute op meerdere plekken starten. De meest logische plek is Vorden. Er is een treinstation in Vorden en in Ruurlo, maar je kunt hier geen ov-fietsen huren. Je zult dus zelf een fiets moeten meenemen. Check van tevoren wat de voorwaarden en kosten zijn om jouw fiets in de trein mee te nemen. Je kunt natuurlijk ook met de auto naar Vorden komen en de fietsen via een fietsendrager naar het startpunt brengen. Onder andere bij het station aan de Enkweg in Vorden vind je gratis parkeerplaatsen (P+R Enkweg).
Ook vind je bij station Vorden en station Ruurlo de e-bikes van Urbee. Deze zwart-rode elektrische fietsen zijn gedeelde fietsen, dus er bestaat een kans dat ze al verhuurd zijn. Via de Urbee Go app kun je de beschikbaarheid controleren en een fiets reserveren. Deze fietsen kosten €3 euro per uur, met een dagtarief van maximaal €15 euro.
Ov-fiets vanaf Zutphen of Lochem
Zelf fietste ik een deel van de kastelenroute Vorden met een ov-fiets vanaf Zutphen, maar je kunt ook vanaf Lochem met een ov-fiets op pad. Vanuit beide steden kun je de fietstocht starten om de kastelen en landgoederen te bezoeken. Een ov-fiets huren kan alleen met een persoonlijke ov-kaart. Je zet het gratis abonnement eerst op de kaart zodat je ov-fietsen kunt huren. Vervolgens betaal je €3,85 euro per 24 uur. Dit wordt overigens niet van jouw saldo afgeschreven, maar van jouw rekening.
Hier kun je de GPX route en PDF kastelenroute Vorden downloaden. Let op: Kasteel Ruurlo en Landgoed Suideras zijn niet in deze kaart opgenomen.
Kastelenroute Vorden: welke kastelen in de Achterhoek kun je bewonderen?
Laat ik beginnen met je te vertellen dat niet alle kastelen en landhuizen tijdens deze route de moeite waard zijn. Veel kastelen zijn tegenwoordig privébezit, waardoor het terrein dus niet toegankelijk is voor bezoekers. Hierdoor zie je het kasteel of het landhuis van een afstandje. Enkele kastelen zijn zeker mooi en wat beter te bewonderen: mijn favorieten rondom Vorden zijn Kasteel Hackfort, Kasteel Vorden en Kasteel Ruurlo. Het draait vooral om de omgeving van deze kastelenroute rondom Vorden, want de omgeving is echt prachtig met lange bomenlanen en bossen.
1. Kasteel Hackfort
Het eerste kasteel dat we vanaf Zutphen bewonderen is Kasteel Hackfort. In de dertiende eeuw werd er al gesproken over Kasteel Hackfort, dat een mooie ligging aan rivier de Baakse Beek heeft. Door de eeuwen heen heeft het gebouw restauraties gehad en is het diverse keren verbouwd. Vanaf de achttiende eeuw werd het een landhuis. Kasteel Hackfort is lange tijd in bezit geweest van adellijke families, maar inmiddels is het bouwwerk en alles wat erbij hoort door de familie nagelaten aan Natuurmonumenten
Rondom het kasteel loopt een gele wandelroute van 1,5 kilometer zodat je het bouwwerk van verschillende plekken kunt bewonderen. Deze route loopt ook langs het koetshuis (waar tegenwoordig een restaurant in zit), de moestuin en de watermolen.
Het kasteel is niet open voor bezoekers, maar je kunt wel een ruimte afhuren voor feesten en trouwerijen. Ook kun je in het kasteel overnachten via Buitenlevenvakanties van Natuurmonumenten.
Restaurant: Keuken van Hackfort. Dit restaurant zit in het voormalige koetshuis. Extra leuk: het restaurant werkt met veel producten die uit de moestuin van het kasteel komen.
2. Kasteel den Bramel
Aan het eind van de veertiende eeuw werd er gesproken over Kasteel den Bramel, van de eigenaar Gerrit van Bramelen. Van het bouwwerk dat destijds werd gebouwd is weinig meer over, want het is diverse keren verbouwd. Veel kastelen in Nederland – en dus ook in de Achterhoek – zijn tegenwoordig particulier bezit en dus privéterrein. Dit betekent dat je niet zomaar het terrein op mag lopen om het kasteel te bewonderen. Dit geldt ook voor Kasteel den Bramel. Ik kwam dit kasteel al tijdens het lopen van het Pieterpad tegen. En eerlijk is eerlijk: als je een landgoed wilt overslaan kun je deze best van jouw lijstje halen. Het ziet er leuk uit, maar je mist niet veel als je dit kasteel overslaat.
Kasteel den Bramel is niet open voor publiek, het landgoed eromheen wel. Je kunt het kasteel van een afstand bewonderen. Heb je een verrekijker of zoomlens mee? Het schijnt dat Kasteel den Bramel is verbouwd met delen van een eeuwenoude kerk. Dit is onder andere te zien door de Latijnse tekst “Soli Deo Gloria” op het dak.
Restaurant: –
Lees ook: Pieterpad lopen – 10 tips voor een geweldige voorbereiding
3. Kasteel Vorden
Kasteel Vorden is eigenlijk het startpunt van de kastelenroute Vorden, maar omdat je een rondje fietst kun je starten waar je maar wilt. Hier vind je wel een parkeerplaats voor auto’s en fietsen.
Kasteel Vorden werd aan het begin van de veertiende eeuw gebouwd als militair bouwwerk, maar kwam uiteindelijk zoals zoveel kastelen in handen van adellijke families. Nadat het kasteel na de Tweede Wereldoorlog in verval raakte en vanaf 1976 deed het zelfs even dienst als gemeentehuis. Tegenwoordig is het kasteel in particulier bezit en kun je de locatie afhuren voor trouwerijen en feesten.
Loop of fiets een rondje rondom het kasteel; je kunt het bouwwerk namelijk van redelijk dichtbij bewonderen. Extra leuk is dat Kasteel Vorden ook geopend is voor bezoekers. Zoek van tevoren wel even de openingstijden op van het kasteel via de website, want die verschillen per maand. De entreeprijs is €12 euro voor volwassenen en €7,50 euro voor kinderen tussen de 6 en 12 jaar. Kinderen tot en met 5 jaar mogen gratis naar binnen.
Restaurant: ’t Kasteelhaantje. Daarnaast vind je in Vorden meerdere restaurants. Ik kan Het Meestershuis aanbevelen. Hier bestel je meerdere kleine gerechten (soep, salade, broodjes, tosti’s), de zogenoemde meesterwerkjes. En prima te betalen: voor een uitgebreide proeverij met 3 meesterwerkjes betaalde ik €10,75 euro.
4. Kasteel De Wildenborch
Kasteel De Wildenborch had vroeger een gunstige ligging, tussen Vorden en Lochem in een moerassig gebied. Na rooftochten konden de mannen die hier woonden hier uitrusten, want het gebouw was lastig aan te vallen of in te nemen. Het kasteel was eeuwenlang in het bezit van verschillende families, waaronder die van dichter Anthony Staring.
De prominente ronde toren in het midden zorgt ervoor dat dit kasteel er anders dan het doorsnee kasteel uitziet. Alhoewel: ook dit is eigenlijk geen kasteel maar een landhuis. In het parkbos rondom Kasteel De Wildenborch mag je wandelen, maar het gebouw is niet van binnen te bewonderen. Het is namelijk privéterrein waar nog steeds mensen wonen en dus niet toegankelijk voor bezoekers.
Restaurant: –
5. Landgoed ’t Medler
Landhuis ’t Medler zit een beetje verstopt, waardoor veel fietsers hier niet komen. Ik moet ook toegeven: ik heb geen geel bordje gezien en heb Google Maps maar gebruikt om hier te komen. De ingang ligt aan de noordelijke kant. Je hebt haast het gevoel alsof je privéterrein bereikt als je langs de paarden komt. Maar je mag hier dus wel komen. De Cuyperswandeling loopt bijvoorbeeld via Landgoed ’t Medler. Deze wandelroute is een eerbetoon aan Pierre Cuypers, de architect die onder andere het Rijksmuseum, het treinstation in Amsterdam en Kasteel De Haar ontwierp. Je kunt het gebouw van redelijk dichtbij bewonderen, maar ook dit is privéterrein. Je kunt het landhuis dus niet van binnen zien.
Restaurant: –
6. Landgoed De Wiersse
Het wordt vaak een kasteel genoemd, maar het is eigenlijk een landhuis of een buitenplaats. Dit landhuis staat op een rustige locatie, maar jammer genoeg kun je niet dicht bij het landhuis komen. Je zult deze dus van een afstandje moeten bewonderen. Een paar keer per jaar gaat het landgoed open voor publiek en kun je zowel het bouwwerk als de tuinen bewonderen. In zondag 18 oktober 2020 is er een open dag en is het landgoed dus geopend voor publiek.
Ook kun je een rondleiding boeken voor landgoed De Wiersse, om het landgoed en de tuinen te zien. Vanwege coronamaatregelen is dit echter momenteel niet mogelijk (september 2020).
Restaurant: –
7. Kasteel Ruurlo
Kasteel Ruurlo hoort eigenlijk niet bij de kastelenroute Vorden, maar je fietst er praktisch langs. Dus waarom niet even hier stoppen? Van de buitenkant is het gebouw erg mooi om te zien. Je kunt lekker door de kasteeltuin wandelen en het kasteel van verschillende kanten bewonderen. Eeuwenlang was het kasteel in handen van de adellijke familie Van Heeckeren. Vanaf de jaren 80 werd het kasteel gebruikt als gemeentehuis van Ruurlo, maar vanaf 2017 werd het onderdeel van Museum MORE (het Museum voor Modern Realisme, hoofdgebouw zit in Gorssel).
Er is niet meer heel veel van het interieur te zien, maar de kamers zijn verrassend kleurrijk. En er zijn dus verschillende tentoonstellingen te zien. Een paar kunstwerken van schilder Carel Willink, een grote naam in het magisch realisme, is hier te vinden. Daarnaast is er ook een tijdelijke tentoonstelling. Kijk op de website van Kasteel Ruurlo waar deze tijdelijke tentoonstelling over gaat. De entree voor Kasteel Ruurlo is €12,50 euro voor volwassenen, €5,50 euro voor kinderen van 6 tot en met 18 jaar en gratis voor kinderen tot en met 5 jaar.
Restaurant: ja, naast het kasteel vind je Orangerie Ruurlo
8. Huize Onstein
Al in 1494 werd er gesproken over Het Onstein, al was het destijds niet meer dan een boerderij. Door de jaren heen groeide het uit tot een groot bouwwerk, inclusief een gracht eromheen. In 1795 werd Huize Onstein aangevallen door een groep dronken soldaten. Misschien is dit zelfs wel de reden dat de eigenaren het landgoed tot privéterrein hebben omgebouwd met hekken en afzettingen. In 1925 werd het gebouw aangepast: het dak werd vervangen en kreeg leistenen en klokkentorentjes. Hierdoor heeft het landhuis meer het uiterlijk van een kasteel gekregen. Tegenwoordig is Huize Onstein een rijksmonument. De oprijlaan met gigantische eikenbomen is indrukwekkend, maar jammer genoeg is dit landhuis dus alleen van een afstand te bewonderen. Huize Onstein is niet open voor publiek.
Restaurant: –
9. Landgoed De Kieftskamp
Dit eeuwenoude landhuis is toch een van de nieuwere in Gelderland; hij werd namelijk ‘pas’ in 1776 gebouwd. Veel andere landgoederen zijn naar de Middeleeuwen terug te herleiden. Eerder was er al wel sprake van dit landgoed, maar het huidige gebouw werd in 1776 gerealiseerd. Het landgoed is vernoemd naar een vogel: de kievit. Vroeger kwam de kievit hier veel voor en werd in deze regio ook wel een ‘kieft’ genoemd.
Je kunt hier niet naar binnen, maar het is leuk om het bouwwerk even van dichtbij te bewonderen. Bij de entree zie je een paar interessante beelden; ze deden me een beetje denken aan de stenen hoofden op Paaseiland, maar dan in het klein. Ook leuk: het landgoed is wel te boeken voor bruiloften en retraites. En het theehuis op het landgoed is omgebouwd tot een schattig schrijvershuisje!
Restaurant: –
10. Landgoed ‘t Suideras
Landgoed ‘t Suideras (in Vierakker / Wichmond) wordt in de officiële kastelenroute Vorden niet genoemd, maar in sommige fietsroutes kwam ik hem toch tegen. En het ligt in de buurt, dus besloot ik om er toch maar langs te fietsen. Ook dit kasteel is inmiddels privéterrein, maar de eigenaresse was zo vriendelijk om ons toch op het terrein toe te laten en het bouwwerk te bewonderen. Tegenwoordig is landhuis ’t Suideras een rijksmonument.
Restaurant: –
Extra tip tijdens deze fietsroute: Sint Willibrorduskerk in Vierakker
De Sint Willibrorduskerk in Vierakker staat in de buurt van landgoed ’t Suideras. Dus als je hier toch al bent kun je hier net zo goed even naartoe fietsen. De kerk lijkt van de buitenkant haast een kasteel. Maar wist je dat deze kerk zelfs de mooiste kerk van Gelderland wordt genoemd? De kerk werd in 1870 gebouwd en sindsdien is er weinig aan het interieur veranderd. Als je dus wilt weten hoe een kerk in de negentiende eeuw er van binnen uitzag moet je hier zijn. Zoek van tevoren de openingstijden op, want je kunt niet zomaar op ieder tijdstip naar binnen.
Lees ook: glamping in de Achterhoek – slapen bij East Nomads
Dit was de Kastelenroute Vorden! Ik hoop dat kastelenliefhebbers weer een paar kastelen aan hun lijstje hebben toegevoegd. Je komt tijdens deze fietsroute een paar mooie kastelen in de Achterhoek tegen. Ken jij nog meer mooie kastelen in de Achterhoek – of in Nederland in het algemeen? Laat het mij en andere lezers weten via de reacties hieronder!